Peter
“Ik hou van schimmels en gezwellen.”
“Ik was altijd al aan het knutselen, als kind al. Maar mijn bedrijf is eigenlijk ontstaan uit nood”, vertelt circulair houtbewerker Peter van Eijsden vanuit zijn werkplaats in de Biotoop in Haren. Hij is de oprichter van Fout Hout, een bedrijf dat hout hergebruikt. Nadat zijn vorige bedrijf failliet ging, moest hij met weinig geld een huis inrichten. Dat bracht hem bij het creatief hergebruiken van hout.
“Na dat faillissement moest ik op zoek naar een goedkope manier om opnieuw te beginnen. Dit bracht me bij het recyclen van bestaande houten meubels en planken. Niet alleen zag ik hierdoor al snel hoe veel er eigenlijk wordt weggegooid, maar ook hoeveel er nog wél mogelijk is,” vertelt Peter. Dit wordt ook wel urban mining genoemd: het herwinnen van afgedankt restmateriaal en het terugvinden van oude waardevolle voorwerpen uit slooppanden, containers en bossen.
Nieuw leven
Peter maakt bijzondere objecten en meubels van bijzonder hout: “Hoe massiever, hoe beter. Ook al is dit hout vaak zwaar, log en bewerkelijk. ‘Fout hout’ bestaat in mijn ogen niet. Van gebruikte kerkbanken tot een oude vloer, van boomstam tot uit de mode geraakte tafel. “Door te schuren en polijsten zie je alle verkleuringen, lijnen en noesten. En door bepaalde schimmels en gezwellen heb je soms prachtige, unieke oppervlakten. Daar hou ik van. Hierdoor geeft het materiaal en de geschiedenis altijd een eigen karakter aan de objecten die ik maak. Creatief hergebruiken betekent nieuw leven blazen in een oud verhaal. Wanneer het materiaal samenkomt met het verhaal van de nieuwe eigenaar, ontstaat een uniek object.”
Duurzaamheid
“We kunnen er niet meer om heen: de planeet is op, maar we blijven haar maar uitputten. Ik ben ervan overtuigd dat we geen bomen meer hoeven te kappen, om alsnog huizen te kunnen maken, te bouwen en (her)gebruiken. Daarvoor is er écht nu al genoeg hout beschikbaar. Helaas zit dat nog niet genoeg in onze mindset, al is duurzaamheid nu wel een hot item. Maar er wordt nog teveel weggegooid of verbrand”, aldus Peter. Hij wil mensen inspireren om wat meer na te denken over de aanschaf van ‘iets nieuws’. “Stel kritische vragen: heb je het nodig? Kun je iets hergebruiken, leuk opknappen of als het stuk is laten repareren, voordat je het weggooit? Eventueel bepaalde onderdelen hergebruiken voor iets anders of doorgeven aan een ander? Door bewustere keuzes te maken, kunnen we met elkaar de afvalstapel verkleinen. Wat voor de één rommel is, is voor de ander rijkdom.”
Niks verloren
Peter streeft ernaar om nagenoeg niks van zijn materiaal verloren te laten gaan: “Van resthout wat ik overhoud, maak ik tafelbladen of snijplanken. Het overgebleven zaagsel gaat naar kippen, konijnen en visrokerijen. Ook de afwerking met lak of olie zoek ik zoveel mogelijk in giften en overblijfselen, zoals afgedankte blikken van particulieren of de gemeente. Zogenaamd onverkoopbare blikken met bijvoorbeeld een deukje bij de groothandel, kan ik prima gebruiken.”
Onlangs deed Peter mee aan het project ‘Hout van Hier’, vanuit de gemeente. Hierbij werd een grote hoeveelheid onbewerkt, recent gekapt hout gratis beschikbaar gesteld aan geïnteresseerde ondernemers, instellingen en particulieren uit Groningen. “Je moest hiervoor wel een plan indienen”, vertelt Peter. “Mijn idee was om samen met leerlingen met afstand tot de arbeidsmarkt, waar ik vaker mee werk, mooie objecten te maken waar de omgeving ook bij gebaat is. Zoals een picknickbank van het gekapte hout van een boom, die daarvoor nog op diezelfde plek stond. Op die manier kan oud materiaal een nieuw leven krijgen, kunnen mensen er van leren en met elkaar worden verbonden. Wat voor de één niet meer van waarde is, kan het voor de ander, eventueel in aangepaste vorm, wel weer zijn. Zo verkleinen we samen de afvalstapel: hoeveel mooier wil je het hebben?”, lacht Peter, terwijl hij de zaagmachine weer aan zet. Klaar om afgedankt houten ‘afval’ nieuw leven in te blazen.
Interviews
Gerard
‘Kapot gereedschap is meer waard dan je denkt’
Een vastgelopen naaimachine, een boor die niet boort. Daar heb je niets meer aan toch? Gerard te Meerman van Vereniging Gered Gereedschap ziet dat anders. Hij repareert gereedschap voor mensen in ontwikkelingslanden. “In Nederland is het vaak goedkoper om nieuw gereedschap te kopen dan om het te repareren. Maar in ontwikkelingslanden is gereedschap echt schaars.”
Lees meer
Mike
“Hoe je oesterzwammen kweekt op koffiedik.”
Mike de Jong gooide na 13 jaar zijn succesvolle carrière in de e-commerce over een hele andere boeg. Hij ontwikkelt kweekkits waarmee mensen thuis op een duurzame manier zwammen kunnen kweken. Je moet er maar opkomen. “Wat er zo leuk aan is? Je weet precies wat erin zit en het is nog eens duurzaam ook.”
Lees meer
Korné
“Dingen die niet gebruikt worden een nieuwe bestemming geven, dát vind ik mooi”
Korné Boekholt begon zo’n tien jaar geleden met het sleutelen aan fietsen. Uit idealisme, als hobby en omdat hij niet beter ‘weet’. “Wij gooiden vroeger geen dingen weg die je nog kon gebruiken. Altijd proberen te repareren. Zo ben ik opgevoed”, vertelt Korné. In zijn zaak Fietslab verkoopt hij dan ook geen nieuwe fietsen. Alleen gebruikte.
Lees meer
Bas
“Als je eenmaal begint, kun je niet meer stoppen”: Afvalbassie’s afvalpassie
Bas van Gangelen uit Lewenborg loopt graag hard. Maar hij loopt niet zomaar hard, sinds een paar jaar ‘plogt’ hij: tijdens het hardlopen raapt hij troep van de grond. Het woord is een samenstelling van het Zweedse ‘plocka’: oprapen en het Engelse ‘joggen’. “Als je me drie jaar geleden had gezegd dat ik dit zo fanatiek zou doen, had ik je voor gek verklaard”, lacht hij.
Lees meer
Kuneke
“Als je zin hebt in een nieuw kledingstuk, dan hoef je dat echt niet te kopen”
“In de afgelopen decennia zijn veel mensen kleding als wegwerpartikel gaan zien. Dat tij proberen we een klein beetje te keren.” Dat zegt Kuneke Jansma, drijvende kracht achter kledingbibliotheek Parti Martini in Groningen, waar ze anderhalf jaar geleden mee begonnen is. “Een kledingbieb is net als een boekenbieb, maar dan voor kleding”, legt ze uit.
Lees meer
Karen
‘Eten gooi je niet weg, dat komt niet in mijn hoofd op’
Een banaan die nét iets te zwart is, yoghurt waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken of een droog plak brood: zonde om weg te gooien! Niet alleen voor het milieu, maar ook voor je portemonnee. Karen Blaakmeer woont met haar man en twee puberzoons in Gravenburg. Bij Karen in huis wordt er nagenoeg geen eten of drinken weggegooid. “Veel dingen kun je nog verwerken in recepten of na de houdbaarheidsdatum opeten.”
Lees meer
Repaircafé Ten Boer
“We betrekken de mensen heel erg bij de reparaties”
“Weggooien is zonde”, is het motto van het repaircafé in Ten Boer. Sinds 2016 komen in het Dorpshuis van Ten Boer vrijwilligers bijeen om binnen gebrachte producten te repareren. “Vijf keer per jaar hebben wij zitting op zaterdag tussen half tien en twee”, vertelt Piet Haanstra, voorzitter van het repaircafé in Ten Boer.
Lees meer
Suzanne
Weder: hoe kapotte kleding mensen samenbrengt
Suzanne Hofsteenge uit de Oranjebuurt is bedenker van het project ‘Weder’. Een project dat erop gericht is om vereenzaming van oudere buurtbewoners tegen te gaan en om bewoners te stimuleren om kleding te hergebruiken. Daarvoor organiseert ze elke dinsdagochtend tussen 9:00 en 11:00 uur een naaiochtend in buurtcentrum Oranjewijk aan de Prinsesseweg in de stad.
Lees meer
Siep en Saskia
“Minder afval begint bij een goede voorbereiding.”
Siep Dekker en Saskia Osinga uit Lewenborg zijn al geruime tijd bezig met het creëren van bewustwording als het om afval gaat. Dit doen zij zowel vanuit het bewonersplatform als vanuit hun eigen betrokkenheid bij hun leefomgeving. Wat is hun mening over afval en welke ideeën dragen zij aan?
Lees meer
Jesse
“We hebben niet eens door hoeveel we weggooien”
Jesse Ludolphy wil anderen inspireren om minder weg te gooien. Hij leeft al veertien maanden zonder plastic te kopen en probeert anderen te overtuigen dat het met minder kan.
Lees meer
Diane
“De ecologische ‘footprint’ van mijn garderobe ligt een stuk lager”
Diane Groeneweg uit Haren draagt tweedehands kleding. Ze koopt haar stukken ook wel nieuw, maar de tweedehands kledingzaken in haar dorp zijn voor Diane een duurzaam en vriendelijk geprijsd alternatief voor gewone modezaken. Ook koopt en verkoopt ze kleding via Vinted, een soort van Marktplaats voor tweedehands kleding, schoenen en accessoires.
Lees meer